Bilim Kurgudan Fırlamış Gibi Duran Bu Geminin Projesi, ABD Tarafından Neden Rafa Kaldırıldı? (Bütçeyi Öğrenince Aklınız Çıkabilir!)
Günümüzde ABD’nin savunma harcamaları, göz kamaştırıcı rakamlara ulaşsa da her yatırım beklenen meyveleri vermiyor. Özellikle teknolojinin en üst sınırlarını zorlayan projeler hem heyecan uyandırıyor hem de büyük riskler taşıyor. Zumwalt sınıfı muhripler, işte bu tür projelerden biriydi.
Gizlilik, teknolojik üstünlük ve deniz savaşlarına yeni bir soluk getirme vaadiyle yola çıkan devasa gemiler, ABD Donanması için dönüm noktası olacaktı. Ancak her büyük hikâyede olduğu gibi beklenmedik zorluklarla karşılaşıldı.
Amerikalı üretici Lockheed Skunk Works tarafından geliştirilen gizli proje, 90’ların başında kamuoyundan gizlenmişti.
Gizli gemi aslında denizlerin gizli bombardıman uçağıydı ve Sea Shadow (Deniz Gölgesi) adını taşıyordu. Geminin ortaya çıkışı, tesadüfi bir fotoğraf çekimi sırasında yaşanan bir olayla başladı.
Lockheed ekibi, yeni tasarladıkları gizli uçaklarından birinin fotoğrafını çekerkenkullandıkları sonar odaklama kamerasının uçağı algılamada başarısız olduğunu fark etti.
Yapılan testler, geleneksel deniz araçlarının sonar tarafından algılanma riskini azaltacak önemli bir gelişme gösterdi fakat yine de bu teknolojinin deniz altında kullanımı, beklenen verimi sağlayamadı.
ABD, 2022’de savunma bütçesini 816,7 milyar dolara çıkartarak rekor bir seviyeye ulaştı.
ABD Donanması, Sea Shadow’da geliştirilen stealth (düşük görünürlük) teknolojisini Zumwalt sınıfı destroyer’larında kullanmayı planladı ancak işler yine tam da planlandığı gibi gitmedi.
Devasa bütçenin bir kısmı, Zumwalt sınıfı muhriplere ayrıldı. Gemiler, düşman radarları tarafından zor tespit edilebilen gelişmiş stealth teknolojisi ile donatılacaktı. Proje, beklenenin aksine 22 milyar dolar harcandıktan sonra durduruldu.
Muhripler, teknolojik olarak üstün ancak maliyeti sürekli artan bir proje oldu. Başlangıçta her bir geminin maliyeti 1,34 milyar dolar olarak hesaplanmışken sonradan bu sayı 7 milyar dolara yükseldi.
Nunn-McCurdy Yasası’na göre bütçe, %50’nin üzerinde artarsa ve artış ulusal güvenlik için zorunlu değilse projeler iptal edilebiliyor. Yasa, Zumwalt projesinin sonunu getiren en önemli etmenlerden biriydi.
ABD Donanması, global tehdit algısının değişmesiyle birlikte Zumwalt sınıfı muhriplere olan ihtiyacın azaldığını belirtti.
Özellikle Çin’in geliştirdiği balistik füzeler karşısında Zumwalt’ların savunmasız olduğu belirlendi ve bir dizi teknik sorunla karşılaştı.
Ayrıca gemilerin stealth özellikleri beklenen etkiyi yaratmadı. Uzun menzilli radar sistemleri, gemileri belirli koşullar altında tespit edebiliyordu yani geliştirdikleri teknoloji, istenen etkiyi tam olarak veremedi.
Aracın radar kesitini azaltması ve en uç noktaya taşıması gerekiyordu ancak bunu tam olarak başaramadı.
USS Zumwalt, radarlar için söylendiği kadar görünmez olamadı. Uzun menzilli ufuk ötesi radar sistemlerinin, doğru koşullar altında gizli gemileri tespit edebildiği bilinmekte ki bu da aracın gizlilik kabiliyetini daha da azaltmaktaydı. Nitekim proje, tam olarak hayata geçirilmeden sonlandırıldı.
Proje başarısız olmasına rağmen milyarlarca dolar harcanmışken hayata geçirilseydi ne tür uçuk rakamlar görürdük tahmin bile edemiyoruz.
İlginizi çekebilecek diğer içeriklerimize aşağıdan göz atabilirsiniz:
